Galvanizli Borular Neden Paslanır? Türkiye

Galvanizli boru İnşaat ve endüstri için yaygın bir boru malzemesidir. Yüzeyi, çelik borunun içindeki demir elementlerin dışarıdaki hava ve nemle temas etmesini önlemek için bir çinko tabakasıyla kaplıdır, böylece korozyon önleyici ve pas önleyici bir rol oynar. Ancak birçok kullanıcı, galvanizli çelik boruların galvanizli boruları kullanma sürecinde yine de paslanabileceğini fark etmiştir. Peki, galvanizli boru neden paslanır? Galvanizli boruların paslanmasının nedeni nedir? Ve pasının gerçek kullanım üzerinde nasıl bir etkisi olacaktır? Bu makale bu konuları ayrıntılı olarak açıklayacaktır ve umarım sizin için yararlı olur.

Galvanizli Boru Nedir?

Galvanizli boru, borunun korozyon direncini artırmak için çelik borunun yüzeyine bir çinko tabakası kaplayarak korozyon önleyici bir tabaka oluşturan bir borudur. Galvanizlemenin amacı, borunun hava ve su gibi ortamlarla teması nedeniyle oksidatif korozyondan korunmasını sağlamaktır. Özellikle nem ve tuz gibi sert ortamlarda kullanımda galvanizli tabaka büyük koruma sağlar.

Farklı galvanizleme işlemlerine göre galvanizli borular, sıcak daldırma galvanizli borular ve elektro galvanizli borular olarak ikiye ayrılabilir.

• Sıcak daldırma galvanizli boru: Sıcak daldırma galvanizleme işlemi, çelik boruyu belirli bir sıcaklığa ısıtmak ve sıvı bir çinko tankına daldırmaktır. Kimyasal reaksiyonlar yoluyla, çinko tabakası çelik borunun yüzeyiyle birleşerek bir çinko-demir alaşım tabakası oluşturur. Sıcak daldırma galvanizli borunun çinko tabakası daha kalındır, genellikle 60-80 mikrona kadar çıkar ve iyi bir korozyon direncine sahiptir.
• Elektro galvanizli boru: Çinko tabakası, çelik borunun yüzeyine elektrokaplama veya püskürtme yoluyla kaplanır. Elektro galvanizli borunun çinko tabakası nispeten incedir, genellikle 5-15 mikron arasındadır. Korozyon önleyici etkisi sıcak daldırma galvanizleme kadar iyi olmasa da, çinko tabakasının düzgünlüğü işleme sırasında kontrol edilebilir.

Galvanizlemenin Korozyon Önleyici Prensibi

Galvanizli borunun korozyon önleme prensibi çinkonun "kurban anot" etkisine dayanır. Çinko tabakasının metal aktivitesi güçlüdür. Borunun yüzeyi dış ortama maruz kaldığında, çinko önce oksidasyon reaksiyonuna girerek çinko pası (ZnO) oluşturur. Bu çinko pası tabakası oksijen ve nemin daha fazla aşınmasını izole edebilir ve çelik boru gövdesini korozyondan koruyabilir.

Galvanizli Boru Nedens Pas?

Galvanizli boruların çinko tabakası teoride korozyonu etkili bir şekilde önlese de, pratikte paslanma meydana gelebilir. Galvanizli boruların paslanmasının nedenleri genellikle şunlardır:

Çinko tabakasının zarar görmesi:

Galvanizli boruların yüzey koruyucu tabakası çinko tabakasından oluşur. Çinko tabakası kullanım sırasında mekanik darbe, aşınma, çizik ve diğer faktörlerden etkilenirse çinko tabakası düşebilir veya kırılabilir ve açıkta kalan çelik boru yüzeyi dış ortama maruz kalır ve korozyona eğilimli hale gelir. Bu durum boru hattı montajı sırasında, özellikle boru dirsekleri ve ek yerleri gibi çinko tabakasının sık kullanım nedeniyle hasar gördüğü yerlerde daha yaygındır.

Kalite sorunlarının canlandırılması:

Galvanizli boruların korozyon önleyici etkisi doğrudan çinko tabakasının kalınlığı ve düzgünlüğü ile ilgilidir. Galvanizli borunun üretim süreci niteliksizse ve bu durum düzensiz çinko tabakası kalınlığı veya zayıf çinko tabakası yapışması ile sonuçlanırsa, çelik boru yüzeyinin bazı bölgelerinin açığa çıkmasına ve korozyon riskinin artmasına neden olabilir.

• Çinko tabakasının kalınlığının eşit olmaması: Galvanizleme işlemi sırasında çinko tabakasının kalınlığı eşit olmazsa, zayıf bölgeler korozyona maruz kalır.
• Çinko tabakasının zayıf yapışması: Galvanizli tabaka çelik borunun yüzeyine sıkıca bağlanmaz ve dış kuvvetin etkisi altında kolayca düşerek borunun paslanmasına neden olur.
• Galvanizleme işlemi kusurları: Sıcak daldırma galvanizleme işlemi sırasında çinko tankının sıcaklığı dengesiz olursa, daldırma süresi çok uzun veya çok kısa olursa çinko tabakasının kalitesi düşer, hatta boru yüzeyinde kusurlar oluşur.

Çevresel faktörlerin etkisi:

Galvanizli boruların paslanması bulundukları ortamla da yakından ilgilidir.

• Nem ve iklim: Yüksek nem ve nemli iklim koşulları, özellikle sık sıcaklık değişimlerinde çinko tabakasının oksidasyon sürecini hızlandırır, borunun yüzeyi yoğuşmaya ve su damlacıkları oluşturmaya meyillidir, bu da korozyonu daha da hızlandırır.
• Tuz püskürtme korozyonu: Denize veya tuzlu-alkali alanlara yakın borular özellikle tuz püskürtme korozyonuna karşı hassastır. Tuz püskürtme borunun yüzeyine yapışarak bir elektrolit ortamı oluşturur, çinko tabakasının kolayca aşınmasına neden olur, temel metalin açığa çıkmasına ve ardından paslanmasına neden olur.
• Asidik ve alkali ortam: Endüstriyel alanlar ve kimyasal tesisler gibi asidik ve alkali gazlar içeren ortamlar da galvanizli boruların korozyonunu hızlandıracaktır. Asidik gazlar, sülfitler ve klorürler gibi aşındırıcı maddeler galvanizli borular üzerinde güçlü bir aşındırıcı etkiye sahiptir.

Su kalitesinin etkisi:

Suyun kalitesi doğrudan galvanizli boruların korozyon oranıyla ilgilidir. Bazı yüksek aşındırıcı su ortamlarında (daha asidik maddeler içeren su kaynakları gibi), galvanizli boruların bile paslanmasını önlemek zordur.

• Su pH'ı: Suyun pH'ı galvanizli boruların korozyon oranını doğrudan etkiler. Asidik su (pH değeri 7'nin altında) çinko tabakası üzerinde güçlü bir aşındırıcı etkiye sahiptir ve çinko tabakasının çözünmesine neden olur.
• Sert su ve yumuşak su: Sert su daha fazla mineral (kalsiyum ve magnezyum iyonları gibi) içerir. Galvanizli borularla uzun süreli taşıma, borunun iç duvarında kolayca kireç oluşturabilir ve korozyonu teşvik edebilir. Yumuşak su genellikle daha aktiftir ve çinkoyla kolayca reaksiyona girerek çinkonun çözünmesini hızlandırır. 
• Aşındırıcı maddeler: Suda sülfür ve amonyak gibi aşındırıcı maddeler bulunduğunda, galvanizli borulardaki korozyon hızı artacak ve hatta ciddi boru hattı sızıntılarına neden olacaktır.

Elektrokimyasal korozyon:

Elektrokimyasal korozyon olayı, farklı metallerin bir elektrolit ortamında temas etmesiyle oluşan potansiyel farkından kaynaklanır ve metal korozyonuna neden olur. Galvanizli boru sisteminde, elektrokimyasal korozyon esas olarak aşağıdaki durumlarda meydana gelir:

• Farklı metallerin teması: galv boru Diğer metallerle (bakır, alüminyum vb.) doğrudan temas halinde olması nedeniyle, potansiyel farkının varlığı nedeniyle, kurban anot olarak çinko, diğer metallerden önce korozyona uğrayacak ve galvanizli borunun korozyonu hızlanacaktır.
• Boru ek yerleri: Boru hattı, kablo koruma boruları ve diğer yerlerin ek yerlerinde akım veya potansiyel farkı sıklıkla birikerek korozyon reaksiyonunu şiddetlendirir.

Çinko tabakasının zayıflamış kurban anot etkisi:

Çinkonun kurban anot etkisi korozyonu etkili bir şekilde önlese de, çinko tabakası çok ince olduğunda veya korozif bir ortamda erken tükendiğinde kurban anot etkisi zayıflayacak, bunun sonucunda çelik boru matrisi açığa çıkacak ve paslanma riski artacaktır.

• Yetersiz çinko tabakası kalınlığı: Galvanizli borunun çinko tabakası çok ince olursa, çinkonun koruyucu etkisi hızla ortadan kalkacak ve çelik borunun korozyon süreci hızlanacaktır.
• Çinko tabakasının erken tükenmesi: Uzun süreli kullanımda, özellikle korozif ortamda, çinko tabakası çok çabuk tükenir, kurban anot etkisi zayıflar ve çelik boru matrisi giderek açığa çıkar.

Pasın Galvanizli Borular Üzerindeki Etkileri

1).Boruların dayanıklılığının azalması:bir Zamanlar galvaniz borular paslanırsa, taşıma kapasiteleri, basınç dirençleri ve darbe dirençleri azalır ve hizmet ömürleri büyük ölçüde kısalır. Korozyondan kaynaklanan boru yaşlanması, yüksek basınçlı su akışı veya diğer çalışma koşulları altındaki strese dayanamamasına neden olur ve yırtılması veya sızdırması kolaydır.

2).Su kirliliği:Galvanizli boruların korozyonundan kaynaklanan çinko kirliliği çevre üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Özellikle belediye su temin sistemlerinde çinko sızıntısı su kirliliğine neden olabilir ve içme suyu güvenliğini etkileyebilir. Ayrıca paslı borulardan sızıntı, çevredeki toprak ve bitki örtüsünde belirli bir kirliliğe neden olarak ekolojik çevreyi etkileyebilir.

3).Yapısal güvenliğe yönelik tehditler:Galvanizli boruların korozyonu yalnızca boruların kendisini etkilemekle kalmaz, aynı zamanda boruların taşıyıcı yapısını da etkileyebilir. Örneğin, elektrik ve iletişim alanlarında, galvanizli borular genellikle kabloları desteklemek ve korumak için kullanılır. Galvanizli borular ciddi şekilde korozyona uğrarsa, kabloların kırılmasına veya dış koruyucu tabakanın hasar görmesine neden olabilir ve bu da tüm sistemin kararlılığını ve güvenliğini etkiler.

Galvanizli Borular İçin Korozyon Önlemleri

Galvanizleme kalitesinin iyileştirilmesi

Çinko tabakasının düzgünlüğünün, kalınlığının ve yapışmasının standartlara uygun olmasını sağlamak, galvanizli boruların korozyon önleme yeteneğini büyük ölçüde artırabilir. Üretim süreci sırasında, galvanizleme çözeltisinin sıcaklığı, konsantrasyonu ve diğer işlem parametreleri, çinko tabakasının kalitesini sağlamak için sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir.

Mekanik hasarı önleyin

Boru hattının taşınması, montajı ve kullanımı sırasında mekanik hasar ve aşınma önlenmelidir. Galvanizli borunun yüzeyi darbe aldığında, çizildiğinde veya çarptığında, çinko tabakası kolayca hasar görür ve çelik borunun temel metalini açığa çıkarır ve bu da korozyona neden olması kolaydır. Bu nedenle, çinko tabakasına zarar vermemek için montaj işlemi sırasında dikkatli olun. Mekanik hasar aşağıdaki önlemlerle azaltılabilir:

• Yumuşak ambalaj malzemeleri kullanın: Taşıma ve elleçleme sırasında çarpışmayı ve sürtünmeyi azaltmak için boruyu köpük, plastik film vb. gibi yumuşak koruyucu malzemelerle sarın.
• Montaj sırasında doğrudan çarpmalardan kaçının: Boruya doğrudan çarpmaları önlemek için boru braketleri ve kelepçeleri gibi profesyonel montaj aletleri kullanın.

Korozyon önleyici kaplama ve ek galvaniz tabakası

Şu yerler için: galvanizli metal boru zorlu bir ortamda kullanılırsa, borunun dışına ek korozyon önleyici kaplamalar uygulanabilir. Bu kaplamalar genellikle epoksi reçine, poliüretan, polietilen vb. gibi malzemelerden yapılır ve bu da korozyon önleyici performansı daha da artırabilir ve galvanizli borunun hizmet ömrünü uzatabilir.

• Epoksi kaplama: İyi yapışma ve korozyon direncine sahip olup, zorlu endüstriyel ortamlara uygundur.
• Polietilen kaplama: Gömülü borularda polietilen kaplama, nem, asidik ve alkali maddelerin içeri girmesini etkili bir şekilde önleyebilir ve korozyonu önleyebilir.

Ayrıca bazı özel durumlarda, çinko tabakasının kısmen hasar gördüğü durumlarda, hasarlı bölgenin onarılması ve borunun korozyon önleyici özelliğinin yeniden kazandırılması için yeniden galvanizleme yöntemi kullanılabilir.

Çevresel kontrolün güçlendirilmesi

Galvanizli boruları seçerken, montaj ortamını göz önünde bulundurmak gerekir. Nemli, yüksek tuz spreyi, asidik veya alkali ortamlara maruz kalan borular için mümkün olduğunca daha yüksek korozyon direncine sahip borular seçilmeli veya ortamı kontrol etmek için bazı önlemler alınmalıdır.

• Yüksek nemli alanlara maruziyeti azaltın: Örneğin, nemli alanlarda veya açık hava ortamlarında, barınaklar, çatılar vb. kurarak boruların maruz kaldığı süreyi ve alanı azaltmaya yönelik önlemler almaya çalışın.
• Havalandırma koşullarını iyileştirin: Hava sirkülasyonunu güçlendirerek boru yüzeyinde nem tutulmasını azaltın ve korozyon reaksiyonunu yavaşlatın.

Düzenli muayene ve bakım

Düzenli denetimler sayesinde korozyon sorunları zamanında tespit edilebilir ve onarım önlemleri alınabilir. Denetim içeriği çinko tabakasının bütünlüğü, yüzeyin soyulup soyulmadığı veya çatlayıp çatlamadığı ve borunun içinde su birikmesi veya kireçlenme olup olmadığıdır.

• Düzenli kontrol: Açıkta kalan galvanizli borularda, özellikle boru ek yerleri, dirsekler, flanşlar ve diğer parçalarda korozyon veya hasar olup olmadığını kontrol etmek için her altı ayda bir veya her yıl kontroller yapılabilir.
• İç muayene: Gömülü veya doğrudan gözlemlenemeyen galvanizli borularda, borunun iç cidarının durumu endoskop muayenesi, ultrasonik muayene ve diğer yöntemlerle anlaşılabilir.

Korozyon inhibitörleri kullanın

Bazı boru hattı sistemlerinde, özellikle su boruları veya gaz boru sistemlerinde, korozyon inhibitörleri korozyon oluşumunu azaltmak için kullanılabilir. Bu inhibitörler genellikle borunun içindeki ve dışındaki kimyasal ortamı değiştirerek korozyon reaksiyonlarının ilerlemesini engeller.

• Su kalitesi arıtımı: Su borularındaki galvanizli borularda, su yumuşatma, suda çözünmüş oksijen ve korozif iyonların uzaklaştırılması ve diğer yöntemler korozyon olasılığını azaltmak için kullanılabilir.
• Gaz koruması: Gaz iletim hatlarında, gazın bileşimini veya basıncını değiştirmek ve korozyonu yavaşlatmak amacıyla bazı koruyucu gazlar enjekte edilebilir.

Uygun boru hattı malzemelerini seçin

Uzun süre aşırı ortamlara maruz kalan boru hattı sistemleri için galvanizli borulara ek olarak daha güçlü korozyon direncine sahip başka boru hattı malzemeleri de mevcuttur. Örneğin, PVC borular, PE borular, paslanmaz çelik borular vb. bu malzemeler galvanizli borulardan daha iyi korozyon direncine sahiptir ve özellikle bazı özel uygulamalar için uygundur.

• Paslanmaz çelik borular: Paslanmaz çelik, güçlü korozyon direncine ve uzun kullanım ömrüne sahip olup, son derece yüksek korozyon direnci gerektiren durumlar için uygundur.
• PE borular, PVC borular: Bu plastik boru malzemeleri iyi korozyon direncine sahiptir ve özellikle su ve gaz gibi sıvı ortamların taşınması için uygundur.

Galvanizli boruların paslanması yaygın bir sorundur, ancak makul malzeme seçimi, yapım ve bakımla galvanizli boruların kullanım ömrü etkili bir şekilde uzatılabilir.

Biz profesyonel bir çelik üreticisiyiz. Herhangi bir ihtiyacınız varsa, Dilediğiniz zaman bizimle iletişime geçebilirsiniz!

  +86 17611015797 (WhatsApp)           [email protected]